ایده صهیونیستی ایجاد «منطقه حائل» در غزه؛ اهداف و چشم‌انداز

رژیم صهیونیستی که از زمان عملیات «طوفان الاقصی» در 7 اکتبر، سناریوها و گزینه‌های متعددی را برای آینده نوار غزه ارائه کرده است. در حالی که هنوز نبرد پایان نیافته و دستاورد محسوس میدانی نیز برای ارتش صهیونیستی حاصل نشده، به نظر می‌رسد در وقفه بشردوستانه اخیر سران سیاسی و نظامی اسرائیل با اعمال تغییراتی در استراتژی خود وارد دور جدید شطرنج معادلات جنگی غزه شده اند.

همزمان با شروع دور جدید حملات اسرائیل به غزه، خبرگزاری رویترز روز جمعه به نقل از اوفیر فالک، مشاور بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد که این رژیم طرحی برای ایجاد «منطقه حائل» در نوار غزه دارد.

به گفته فالک، «این طرح شامل سه هدف است که به مرحله مابعد حماس اختصاص دارد و شامل نابودی حماس و خلع سلاح غزه و پایان دادن به افراط گرایی در غزه است. عمق منطقه حائل هنوز مشخص نیست و احتمالا به یک یا دو کیلومتر یا صدها متر در داخل غزه برسد».

رسانه‌های رژیم صهیونیستی نیز پیش از این اعلام کرده بودند که نتانیاهو در دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده که این رژیم قصد دارد یک منطقه امنیتی عمیق را در داخل غزه بعد از جنگ ایجاد کند. نتانیاهو به بلینکن اطلاع داد که رژیم صهیونیستی مسئولیت نظارت امنیتی در نوار غزه را بر عهده خواهد داشت. این درحالی است که رویترز به نقل از یک مسئول آمریکایی اعلام کرد:«ما با هرگونه طرحی برای کاهش مساحت اراضی فلسطین مخالف هستیم». بر اساس این گزارش، رژیم صهیونیستی این ایده را با کشورهای اردن، امارات و مصر و حتی عربستان سعودی در میان گذاشته است اما این کشورها هنوز پاسخی به این پیشنهاد نداده‌اند.

اهداف تل‌آویو از ایجاد منطقه حائل

رژیم صهیونیستی در ابتدای حملات به غزه تصور می‌کرد می‌تواند در مدت کوتاهی این منطقه را اشغال کرده و برای همیشه از دست حماس و جهاد اسلامی خلاص شود اما روند تحولات میدانی آنگونه که صهیونیست‌ها فکر می‌کردند پیش نرفت. اکنون صهیونیست‌ها در جستجوی گزینه‌های حداقلی برای دستیابی به بخشی از اهداف خود در غزه به گزینه «منطقه حائل» رسیده‌اند.

در این طرح مهمترین هدف گرفتن تضمین امنیتی برای آینده تحولات است. دولت نتانیاهو قصد دارد با این اقدام امنیت شهرک‌نشینان را که در تیررس حملات موشکی حماس قرار دارند، تضمین کند. برای رسیدن به این هدف، تل‌آویو احتمالا به دنبال آن است تا پایگاه‌های نظامی را در شمال غزه مستقر کند تا همانند سدی امنیتی برای شهرک‌های اطراف غزه عمل کنند و مجدداً دلگرمی امنیتی را به شهرک‌نشینان وحشت زده برگردانند و آنها را مجاب به بازگشت به خانه هایشان کنند. دادن تضمین امنیتی به شهرک نشینان برای رژیم بسیار حیاتی است بویژه که زمین‌های کشاورزی این منطقه به تأمین بخش مهمی از نیازهای غذایی سرزمین‌های اشغالی کمک می‌کند.

همچنین تل آویو با تأسیس پایگاه نظامی امیدوار است که چشمان نظارتی فعال تری در برابر تحرکات گروه‌های مقاومت در غزه داشته باشد. پیش از این ارتش صهیونیستی در اطراف غزه مستقر بود و با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و دوربین‌های مدار بسته و استفاده از جاسوسان خود در غزه، سعی داشت عملیات حماس را پیش‌بینی کند، ولی در 7 اکتبر غافلگیر شد.

نکته دیگر این است که نتانیاهو می‌خواهد با جدا کردن شمال غزه، آنرا به عنوان دستاورد نسبی در برابر گروه‌های مقاومت نشان داده و ژست پیروزی به خود بگیرد تا به صهیونیست‌ها اینگونه وانمود کند که ورود آنها به جنگ غزه، بدون نتیجه نبوده است و از این پس می‌توانند در آرامش زندگی کنند.

رژیم صهیونیستی در شرایطی دنبال اجرایی کردن طرح جنجالی خود است که با گذشت نزدیک به دو ماه از حملات خود به نوار غزه، نتوانسته دستاورد ملموسی در این منطقه داشته باشد. اگرچه مقامات اسرائیلی مدعی هستند که شمال غزه را در اختیار دارند، اما درگیری‌هایی که بین نیروهای القسام با صهیونیست‌ها در این منطقه در جریان است، خلاف ادعای اشغالگران را ثابت می‌کند. اینکه ارتش اسرائیل امروز از ساکنان جبالیه، شجاعیه، الزیتون و شهر غزه خواست فورا خانه‌های خود را تخلیه کنند، نشان می‌دهد هنوز بخش‌های زیادی از این منطقه خارج از کنترل اشغالگران است.

اگر شمال غزه تحت اشغال ارتش صهیونیستی بود، بدون تردید مبادله اسرا در دوره آتش‌بس نمی‌توانست در مرکز شهر غزه و آنهم با حضور گسترده نیروهای حماس انجام شود و این خود ثابت می‌کند بخش‌هایی از این منطقه همچنان در اختیار گروه‌های مقاومت است.

همچنین هزاران نفر از ساکنان شمال غزه در یک هفته اخیر به خانه‌های خود بازگشته‌اند و این مسئله رویای صهیونیست‌ها برای ایجاد منطقه حائل را دشوار می‌‌کند. چرا که هر گونه ساخت پایگاه و تضمین امنیت شهرک‌نشینان باید در بستری آرام و بدون درگیریها و ساکنان محلی انجام شود اما فعلا شمال غزه به دلیل حجم درگیریها از امنیت و آرامش برخوردار نیست.

از طرفی، منطقه حائل با ابتکار اداره غزه تحت کنترل بین‌المللی در تضاد است. پس از شروع جنگ غزه، آمریکا و شرکای غربی آن سناریویی را مطرح کردند که پس از پایان جنگ و نابودی حماس، غزه توسط یک ائتلاف بین‌المللی اداره شود اما طرح تل‌آویو با این برنامه در تضاد است. چرا که صهیونیست‌ها می‌خواهند با اشغال بخش شمالی صدها هزار نفر از ساکنان فلسطینی را به نوار جنوبی کوچ دهند.

در حال حاضر، غزه حدود 40 کیلومتر طول و بین 5 تا 12 کیلومتر عرض دارد و اگر نیمی از این منطقه توسط اسرائیل اشغال شود، منجر به گیر افتادن جمعیت 2.3 میلیون نفری آن در منطقه کوچکتری می‌شود و این تراکم بالای جمعیت مشکلات زیادی را برای ساکنان آن ایجاد خواهد کرد و برای بازسازی این منطقه و احداث ساختمان‌ها و زیرساخت‌های جدید هم باید مشخص شود. جدای از این، تاکنون کشورهای عربی و حتی آمریکا هم با این ایده صهیونیست‌ها موافقت نکرده‌اند و اجرایی شدن آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

فاصله زیاد رویا تا واقعیت میدانی

عقب‌نشینی دولت نتانیاهو از اشغال کامل غزه و بسنده کردن به بخش شمالی آن، بیانگر این است که اشغالگران در نابودی حماس شکست خورده‌اند و می‌دانند که ادامه جنگ به غیر از هزینه تراشی، هیچ فایده‌ای ندارد. صهیونیست‌ها از ترس تلفات بالا با تانک‌ها و زره پوش‌های نظامی نیروی پیاده همراه نمی‌کنند و طبیعتاً استقرار نظامیان روی شبکه تونل‌های پیچیده حماس در شمال غزه امکان موفقیت حماس در وارد آوردن تلفات بیشتر بر ارتش صهیونیستی را بالا می‌برد.

از طرف دیگر طرح منطقه حائل به معنای آغاز جنگ فرسایشی است که در آن گروه‌های چریکی مانند حماس دست برتر را دارند. مطمئناً حماس و سایر فلسطینیان به تشکیل منطقه حائل تن نخواهند داد. زیرا، کوتاه آمدن در برابر رژیم صهیونیستی، راه را برای تداوم اشغالگری در آینده باز خواهد کرد و اگر جلوی این رژیم را در این برهه زمانی نگیرند، تندروها طرح اخراج کامل فلسطینیان از غزه و کرانه باختری را محقق خواهند کرد. 

از طرفی، طرح منطقه حائل پیشتر در بخشهایی از کرانه باختری اجرا شده بود اما با این حال مبارزان فلسطینی ساکن کرانه باختری در دو سال گذشته، ضربات سنگینی را به شهرک‌نشینان وارد کرده‌اند.  

رژیم صهیونیستی از 1967 تا 2005، غزه را به طور کامل در اختیار داشت اما در برابر موج مبارات فلسطینیان نتوانست مقاومت کند و ناگزیر مجبور به ترک آن شد. در آن زمان تنها سلاح فلسطینیان سنگ و تیر و کمان بود اما اکنون گروه‌های مقاومت به دستاوردهای بزرگی در عرصه موشکی و پهپادی دست یافته‌اند به صورتی موازنه قدرت نه تنها در سرزمین‌های اشغالی بلکه در کل منطقه را در حال بر هم زدن است.

باتوجه به تداوم درگیریها در غزه، تحقق نقشه‌های تل‌آویو دشوار است و ادامه حضور نظامی در این منطقه خسارات زیادی به همراه خواهد داشت. اکنون جامعه بین‌المل و افکارعمومی بر این اجماع دارند که سرنوشت غزه باید به دست خود فلسطینیان تعیین شود و حضور اشغالگران فقط آتش جنگ را شعله‌ور خواهد کرد.